گرمترین سیارهی منظومهی شمسی، هرچند از عطارد به خورشید نزدیکتر نیست؛ اما بهدلیل اثر گریز گلخانهای شدید این لقب را از آن خود کرده است.
زهره یا ناهید، دومین سیارهی منظومهی شمسی است. این سیاره، ویژگیهای مشترک متعددی با زمین دارد و بههمیندلیل لقب خواهر زمین را گرفته است. برای مثال، هر دو سیاره در محدودهی سکونتپذیر منظومهی شمسی قرار دارند. علاوهبر این، هردو، اجرام سنگی هستند و بخش زیادی از آنها از فلز و سیلیکات تشکیل شده است.
اما این سیاره برخلاف ظاهر آرامش، بسیار متلاطم و ناآرام است. زهره دارای متراکمترین جو درمیان سیارههای منظومهی شمسی است که ۹۶ درصد آن از کربن تشکیل شده است. فشار در سطح زهره ۹۲ برابر فشار سطح زمین است. چنین فشاری فقط در عمق ۹۰۰ متری دریاهای زمین وجود دارد.
باوجود فاصلهی نزدیکتر عطارد به خورشید، زهره داغترین سیارهی شناختهشده در منظومهی شمسی است که دمای میانگین سطح آن به ۴۶۵ درجهی سانتیگراد میرسد. زهره با لایهی ضخیمی از ابرهای انعکاسی سولفوریک اسید پوشیده شده است. ابرها مانعاز رسیدن نور خورشید به سطح این سیاره میشوند و نور را بازتاب میدهند.
بازتاب شدید نور خورشید، دلیل اصلی درخشش بالای زهره در آسمان شب و قابل رویتبودن آن با چشم غیرمسلح است. احتمالا زهره در گذشته از اقیانوسهای آبی برخوردار بوده است اما بهدلیل افزایش دما و اثر گلخانهای شدید تمام اقیانوسها تبخیر شدهاند. سطح زهره، خشک و پر از سنگهای لوحمانند و فعالیتهای آتشفشانی است.
یک سال در زهره برابر با ۲۲۴.۷ روز زمینی است؛ اما حرکت زهره به دور خود کند است و بههمیندلیل طولانیترین روز درمیان سیارههای منظومهی شمسی متعلقبه این سیاره است. یک روز زهره برابربا ۲۴۳ روز زمینی (از سال طولانیتر) است. برخلاف سیارههای دیگر، زهره درجهت عقربههای ساعت به دور محور خود میچرخد. به این معنی که خورشید در غرب زهره طلوع و در شرق غروب میکند. همچنین، دومین سیارهی منظومهی شمسی هیچ قمری ندارد.
زهره بهعنوان درخشانترین جرم در آسمان شب، از دوران کهن، نقش پررنگی در فرهنگ انسانها داشته است. این سیاره، خدای مقدس بسیاریاز فرهنگها بوده و با القابی مثل ستارهی صبح یا ستارهی عصر، الهامبخش بسیاری از نویسندگان و شاعران بوده است. نام دیگر این سیاره، ونوس است که از خدای عشق و زیبایی رومی گرفته شده است. در هزارهی دوم پیش از میلاد، برای اولینبار حرکات زهره در آسمان شب ترسیم شد. زهره بهدلیل فاصلهی اندک این سیاره از خورشید، بارها هدف کاوشهای میانسیارهای قرار گرفته است.
خصوصیات فیزیکی و ترکیب
ازآنجاکه اندازه، جرم، چگالی و ترکیب زهره و زمین تقریبا مساوی هستند، لقب دوقلوها یا خواهر به این دو سیاره داده شده است. قطر زهره ۱۲۱۰۳.۶ کیلومتر و تنها ۶۳۸.۴ کیلومتر کمتر از زمین است. بااینحال، شباهتها به همینجا ختم میشود.
زهره نزدیکترین سیاره به خورشید نیست اما بهدلیل جو متراکم و قابلیت بهدامانداختن گرما و اثر گریز گلخانهای (وضعیتی که در آن، بهدلیل بازخورد مثبت بین دمای سطح و جو، اثر گلخانهای تشدید میشود و اقیانوسها تبخیر میشوند)، داغترین سیارهی منظومهی شمسی است. درنتیجه دما روی سطح زهره حتی به ۴۶۵ درجهی سانتیگراد هم میرسد که بهراحتی سرب را ذوب میکند. کاوشگرهایی که قبلا روی سطح زهره فرود آمدهاند، تنها چند ساعت دوام آوردند.
ساختار داخلی
ساختار داخلی زهره احتمالا مشابه ساختار داخلی زمین است. زهره هم مانند زمین یک سیارهی سنگی است که از سنگ و فلز تشکیل شده و احتمالا دارای یک هستهی فلزی مذاب، یک گوشتهی سنگی و پوسته است. ازآنجاکه زهره کمی از زمین کوچکتر است، فشار در اعماق آن ۲۴ درصد پائین تر از فشار اعماق زمین است. تفاوت اصلی بین دو سیاره، نبود صفحات تکتونیکی روی سطح زهره است.
مأموریتهای آینده
زهره یک جهنم زیبا است: ابرهای آن از سولفوریک اسید تشکیل شدهاند و سطح آن بهاندازهای داغ است که حتی میتواند سرب را هم ذوب کند. بادهای آن شدید و طوفانزا هستند؛ بههمیندلیل هیچکدام از رباتهای کاوشگر نتوانستهاند بیش از دو ساعت روی سطح خشن این سیاره دوام بیاورند، اما دانشمندان بهدنبال درک بهتری از رویدادهای سطحی این سیاره هستند و بههمینسو، برنامهی آیندهی آنها فرود سطحنشینهای قوی روی سیاره است.
هیچکدام از سطحنشینها نتوانستهاند بیش از دو ساعت روی سطح زهره دوام بیاورند
سازمان فضایی روسیه و ناسا درحال مذاکره برای ساخت سطحنشینی هستند که بتواند از محیط کشندهی این سیاره جان سالم بهدر ببرد و نهتنها چند روز بلکه چند ماه دوام بیاورد و دادههایی را در مورد این دنیای خشن ارسال کند. این فرایند متمرکز بر فهرستی از ابزارهای علمی متعدد است.
سؤال اساسی دیگر این است که سطحنشین چگونه میتواند خود را از فعالیتهای آتشفشانی زهره نجات دهد. دانشمندان شواهد متعددی مبنیبر وجود فعالیتهای آتشفشانی در سطح زهره مشاهده کردهاند. ازجملهی این شواهد میتوان به وجود کانال گدازهای اشاره کرد. بنابراین ممکن است سطحنشین با موانعی روبهرو شود که حتی تاکنون مشخص نشدهاند.
اما خبر خوب این است که با وجود تمایل بیشتر ناسا به مأموریتهای مریخ، رسیدن به زهره آسانتر است. برای مثال، بارها از زهره بهعنوان منبع جاذبهای مأموریتهای دیگر استفاده شده است. از طرفی هم هنوز سؤالها و رازهای حلنشدهای درمورد این سیاره وجود دارد.
https://www.zoomit.ir
دیدگاهها بسته شدهاند.