سیارکها بخشی از اجرام کوچک نامنظم در منظومه شمسی هستند که به دور خورشید میگردند. میلیونها سیارک در منظومه شمسی وجود دارند؛ بسیاری از سیارکها در فاصله میان مدار مریخ و مدار مشتری قرار دارند و یک کمربند سیارکی ایجاد کردهاند. در حال حاضر کلمه «سیارک» به طور خاص به همین اجرام متشکل از سنگ و فلز و یخ در بخش درونی منظومه شمسی در فاصله مریخ و مشتری اطلاق میشود. احتمالاً در مدار بین این دو سیاره، سیارهٔ دیگری نیز وجود داشته است که به علت جاذبهٔ شدید مشتری متلاشی شده است و سیارکها را پدید آورده است.
ریز سیاره جرمی فضایی است که در یک مدار مستقیم به دور خورشید میگردد، اما نه یک سیاره بزرگ است و نه یک دنبالهدار (comet)، و به این ترتیب این اصطلاح «سیارههای کوتوله» (dwarf planets) را هم در برمیگیرد. اتحادیه بین المللی ستارهشناسی در یک گروه بندی خاص ریزسیارهها و دنبالهدارها را به دو گروه «سیاره کوتوله» و «اجرام کوچک منظومه شمسی» تقسیم کرد.
بر اساس تعریف اتحادیه بین المللی ستارهشناسی سیاره کوتوله جرمی فضایی است که به دور خورشید میگردد و جرم آن قدر هست که بتواند در نتیجه جاذبهاش شکل کرویش را حفظ کند و دارای تعادل هیدروستاتیک باشد، و قمر یک سیاره دیگر هم نیست. این اتحادیه پنج سیاره کوتوله را به رسمیت میشناسد: سرس، پلوتو، هومهآ، ماکی ماکی و اریس. این پنج سیاره به جز سرس، که در کمربند سیارکی میان مریخ و مشتری قرار دارد، در ماورای مدار نپتون در بخش بیرونی منظومه شمسی قرار دارند.
برخی از ستارهشناسان با قرار دادن پلوتو در رده سیارههای کوتوله مخالفند و همچنان آن یک سیاره معمول میدانند. پلوتو تا آگوست ۲۰۰۶ نهمین سیاره سامانه خورشیدی بود، اما اکنون بنا بر تعریف نوین اتحادیه بینالمللی اخترشناسی یک سیاره کوتوله و همچنین به عنوان نمونهٔ نخست از رده جدید اجرام فرانپتونی به شمار میرود.
سایت علمی بیگ بنگ / منابع بیشتر: space.com , differencebetween.info
دیدگاهها بسته شدهاند.