بارش شهابی منظومه جبار: باقی مانده های ستاره دنباله دار هالی

بارش شهابی منظومه جبار هر سال در ماه های مهر و آبان روی می دهد و اواسط مهر به اوج خود می رسد. جباری ها علی الخصوص به خاطر سرعت ونورانی بودنشان قابل توجه هستند و سرعت متوسط حدود ۲۳۸ هزار کیلومتر بر ساعت دارند.

جباری های نیز همانند تمام بارش های شهابی از روی منظومه ای نام گذاری شده اند که از آن سرچشمه می گیرند که در این مورد خاص منظورمان منظومه جبار است. هرچند این منظومه به بهترین نحوی در نیمکره شمالی مشاهده می شود اما بارش شهابی را هم در نیمکره شملی و جنوبی می توان دید. مکان منظومه جبار در آسمان به این ترتیب است:

– Right ascension: پنج ساعت

– زاویه از محور اصلی: ۵ درجه

– عرض جغرافیایی: بین ۸۵ و ۷۵- درجه

بنا به آنچه در صفحه اینترنتی خاص این رویداد سالیانه آسمانی آمده است “جباری ها توسط تعدادی از روشن ترین ستاره ها و سیاره های آسمان شب احاطه شده اند و به این خاطر پس زمینه بسیار زیبایی برای مشاهده شهاب سنگ های یاد شده فراهم است.”

باقی مانده های این بارش شهابی به علاوهEta Aquarids که در ماه می روی داده است از ستاره دنباله دار هالی است. این ستاره دنباله دار مشهورترین جرم “دوره ای” است که از منظومه درونی شمسی عبور می نماید و هر ۷۶ سال یک بار از مقابل خورشید رد می شود. آخرین بار سال ۱۹۸۶ بود که دنباله دار هالی از روی زمین مشاهده شد و تا سال ۲۰۶۱ باید منتظر عبور مجدد آن باشیم. اما این ستاره زیبای دنباله دار پشت سر خود ردی از خرده ریزهای کوچک را باقی می گذارد که زمین سالی دوبار در معرض بارش آنها قرار می گیرد.

“مشاهده در سرتاسر آسمان شب”

هرچند شهاب سنگ هایی که در آسمان شب مشاهده می شوند روشن و درخشان به نظر می رسند، اما حاصل خرده های بسیار کوچک ستاره های دنباله دار و سایر اجرام مشابه هستند. خرده های شهاب سنگی به اندازه دانه خاک یا سنگ ریزه ای بسیار کوچک می باشند. جباری ها نیز خرده های حاصل از ستاره دنباله دار هالی هستند که هنگام نزدیک شدن آن به خورشید جدا شده اند. زیرا به سبب نزدیک شدن به خورشید، حرارت خورشید باعث ذوب شدن توده یخ های موجود روی ستاره دنباله دار می شود و ردی از خاک و خرده های دیگر را از دنباله دار به جای می گذارد.

بارش شهابی در اصل موقعی اتفاق می افتد که زمین در مسیر عبور رد گرد و خاک باقی مانده از هالی فرو می رود. از نظرگاه زمین که بنگریم اینگونه است که خرده های ستاره دنباله دار تقریبا از مسیر ابط الجوزا می آیند، که یک ستاره فوق عظیم قرمز رنگ و روشن واقع در منظومه جبار است. البته به گفته ناسا اگر به مسیر منظومه جبار نگاه کنید فرصت مشاهده بسیاری از شهاب ها را از دست خواهید داد.

به نوشته وب سایت ناسا “امکان مشاهده شهاب سنگ هایی که عبور می کنند تمام مدت شب فراهم است. اما بهتر است برای مشاهده آنها فاصله حداقل ۹۰ درجه دورتر از تشعشع شهابی رعایت شود.به این ترتیب شهاب های عبوری هم بلندتر و هم زیباتر پدیدار می شوند. اما اگر مستقیم به بخش نورانی شهاب نگاه کنید شهاب ها به نظر کوتاه تر می رسند که به این حالت نمایش خطوط به صورت کوچک تر از اندازه واقع می گویند.”

درخشش بسیار زیاد ماه

بارش شهابی سال ۲۰۱۳ به واسطه نور درخشان ماه یک جورهایی تحت الشعاع قرار گرفت. بارش شهابی در شب های ۲۰ و ۲۱ اکتبر به اوج خود رسید که دو روز بعد از پدیدار شدن ماه کامل در آسمان بود و به همین خاطر درخشندگی ماه فرصت مشاهده یک بارش شهابی کامل را از بسیاری از علاقمندان سلب کرد. حتی تحت شرایط جوی مناسب نیز جباری ها کم نور هستند و دیدنشان در نور شهر یا حتی حومه نیز می تواند مشکل باشد. به نوشته جو رائو ستون نویس بخشSkywatching سایت اسپیس در سال ۲۰۱۲ “معمولا شهاب های جباری کم نور هستند و در نواحی حومه ای هم به راحتی دیده نمی شوند، بنابراین توصیه ما به علاقمندان شهاب بینی آنست که یک مکان روستایی خوب را برای دیدن بهترین فعالیت شهابی جباری پپدا کنند.”

معمولا بهترین نمایش جباری ها بین ۱ الی ۲ صبح به وقت محلی تا سپیده دم آغاز می شود، زمانی که ستاره بط الجوزا بالای افق جنوبی به اوج خود می رسد. بارش شهابی در اوج خود ۱۵ الی ۲۰ شهاب را به ازای هر ساعت در آسمان به نمایش می گذارد. گذشته از این ها، علاقمندان می توانند انتظار مشاهده ۵ الی ۱۰ شهاب سنگ پراکنده را نیز در هر شب داشته باشند.
http://kooy.ir