گروه علمی و فناوری: شدت انفجار شهاب سنگ ۱۵ متری که روز جمعه در روسیه رخ داد، حتی توسط ابزارهای لرزه‌نگاری نیز ثبت شده‌اند و محققان این حمله شهابی را بزرگترین نمونه در صد سال اخیر عنوان می‌کنند.
شهاب سنگ پس از ورود به جو زمین به یک توپ آتشین تبدیل و در آسمان منطقه «چلیابینسک» در ۱۵۰۰ کیلومتری پایتخت روسیه منفجر شد؛ شدت این انفجار باعث شکستن شیشه ها، آسیب جدی به منازل و ساختمان‌ها و مجروح شدن بیش از یک هزار نفر شد.
به گفته «پیتر بروان» مدیر مرکز علوم سیارات و اکتشافات دانشگاه وسترین اونتاریو در کانادا، قطر اولیه شهاب سنگ حدود ۱۵ متر و وزن آن هفت هزار تن برآورد می‌شود.
با استفاده از چندین حسگر حساس و فناوری‌های مختلف، برآورد اولیه از کل انرژی ناشی از انفجار این توپ آتشین معادل ۳۰۰ کیلوتن TNT است. این رویداد در یک قرن اخیر بی سابقه توصیف شده است و حتی از حادثه تانگوسکا (Tunguska Event) در منطقه سیبری نیز شدیدتر توصیف شده است؛ در این حادثه که در سال ۱۹۰۸ میلادی روی داد، برخورد یک خرده سیارک با پهنای ۴۰ متر منجر به از بین رفتن دو هزار و ۱۳۷ کیلومتر مربع از جنگل‌های این منطقه شد.
این شهاب سنگ با سرعت ۶۴ هزار و ۸۰۰ کیلومتر در ساعت، از جو زمین عبور کرده و پس از تبدیل شدن به یک توده آتشین در ساعت ۰۳:۲۰ به وقت گرینویچ (۰۶:۵۰ به وقت تهران) در آسمان منطقه «چلیابینسک» منفجر و به تکه‌های متعددی تقسیم شد.
ماهواره Meteosat-۱۰ آژانس فضایی اروپا نیز تصویر نابی از لحظه ورود شهاب سنگ به زمین تهیه کرده است که دم آتشین آن بوضوح دیده می‌شود. شدت انفجار توپ آتشین در آسمان به حدی بود که حتی روی زمین نیز تأثیر گذاشته و لرزش‌های شدیدی را ایجاد کرد که توسط ابزارهای لرزه نگاری ثبت شده اند.بر اساس اعلام مرکز لرزه نگاری و ژئوفیزیک آمریکا، شدت این انفجار معادل یک زمین لرزه ۲.۷ ریشتری بوده است. در حالی که دانشمندان روس بدنبال طبقه بندی و تعیین کلاس این شهاب سنگ هستند و نمونه ای از بقایای آن در اطراف یک دریاچه یخ زده پیدا شده است، شکارچیان سنگ‌های فضایی و مجموعه داران خود را به منطقه رسانده اند.
با توجه به وزن هفت هزار تنی این شهاب سنگ و شدت انفجار، می‌توان بقایای آن را در سه منطقه مختلف روسیه و حتی بخش هایی از قزاقستان یافت.پروفسور «آلن رابین» متخصص شهاب سنگ در دانشگاه کالیفرنیا خاطر نشان می‌کند: شهاب سنگ‌ها در دو گروه فلزی و سنگی هستند که شهاب سنگ‌های فلزی در مقایسه با نمونه‌های سنگی از شانس کمتری برای نابود شدن در جو زمین برخوردار هستند.شهاب سنگ‌های فلزی دارای ۹۰ درصد ترکیبات فلزی و شهاب‌های سنگی دارای مقدار بسیار ناچیزی فلز هستند.وجود ترکیبات نادر و مواد معدنی در سنگ‌های فضایی، انگیزه اصلی مجموعه داران و جویندگان محسوب می‌شود، اما بررسی شهاب سنگ‌ها و تعیین محل عبور آنها می‌تواند به محققان در تهیه نقشه دقیقی از منظومه شمسی اولیه کمک کند.
حمله شهابی روز جمعه در روسیه با عبور سیارک ۴۵ متری ۲۰۱۲DA۱۴ از کنار زمین همزمان شد؛ با این وجود محققان ناسا تأکید می‌کنند که این دو پدیده نجومی هیچ ارتباطی با یکدیگر نداشته اند.
سیارک ۲۰۱۲DA۱۴ روز جمعه ۱۵ فوریه (۲۷ بهمن) بدون ایجاد خطر خاصی در فاصله‌ای نزدیک‌تر از ماهواره‌ها، از کنار زمین عبور کرد و هیچ خطری برای زمین ایجاد نکرد؛ اما برخورد احتمالی سیارک‌هایی در این ابعاد می‌توانند انرژی ۱۸۰ برابر قوی‌تر از بمب اتمی هیروشیما ایجاد کنند.
کمیته علوم، فضا و فناوری کنگره آمریکا نیز قصد دارد در چند هفته آینده نشست فوق العاده ای با هدف یافتن مناسب ترین روش‌ها برای مقابله با تهدیدات اجرام آسمانی نزدیک به زمین (NEOs) برگزار کند؛ توسعه فناوری و تحقیقات در خصوص رهگیری دنباله دارها، شهاب سنگ‌ها و سیارک‌های تهدیدکننده زمین از جمله سیارک ۲۰۱۲DA۱۴ اصلی ترین هدف این نشست عنوان شده است.
محققان ناسا نیز پیش از این هشدار داده بودند که با وجود توسعه ابزارهای رصدی و فناوری مختلف، سیارک ها، شهاب سنگ‌ها و دنباله دارها همچنان تهدید جدی برای زمین محسوب شده و روش موثری برای مقابله با این اجرام آسمانی ارائه نشده است.تا ژانویه ۲۰۱۳ میلادی ۹ هزار و ۵۳۴ جرم آسمانی نزدیک به زمین (NEOs) کشف شده اند که شامل ۹۳ دنباله دار و ۹ هزار و ۴۴۱ سیارک نزدیک به زمین بوده و این سیارک‌ها شامل ۷۴۲ سیارک گروه Aten، سه هزار و ۵۶۹ سیارک گروه Amor و پنج هزار و ۱۱۸ سیارک گروه Apollo هستند.
سیارک‌های نزدیک به زمین، اصلی ترین تهدید برای سیاره زمین محسوب می‌شوند. تا آگوست ۲۰۱۲ میلادی نزدیک به ۸۴۸ سیارک با پهنای بیش از یک کیلومتر شناسایی شده اند که از این تعداد ۱۵۴ سیارک جزو گروه PHAs هستند. سیارک‌های بالقوه خطرناک (potentially hazardous asteroids) یا به اختصار PHAs باید حداقل در فاصله هفت میلیون کیلومتری با زمین قرار داشته باشند و در صورت عبور از جو و برخورد احتمالی با زمین، باعث آسیب‌های قابل توجهی خواهند شد.
همچنین مطالعه صورت گرفته توسط محققان دانشگاه ساوث‌هامپتون با استفاده از نرم‌افزار NEOimpactor نشان می‌دهد که ۱۰ کشور چین، اندونزی، هند، ژاپن، آمریکا، فیلیپین، ایتالیا، انگلیس، برزیل و نیجریه در صورت برخورد احتمالی سیارک‌های عظیم، با خسارات بسیار گسترده ای روبرو خواهند شد. با توجه به وجود تهدید شهاب سنگ‌ها و سیارک‌های بالقوه خطرناک برای زمین، گزینه‌های مختلفی برای مقابله با این اجرام آسمانی مطرح شده است.
دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.