شهابسنگ ها

بطور کلی شمار شهاب ها به ۳ عامل بستگی دارد :

۱٫ موقع روز .

۲٫ فصل سال : به علت میل استوای زمین با صفحه مداری سیاره ( در حدود ۲۳ درجه و ۲۷ دقیقه ) فراوانی شهای ها در فصل پاییز برای ناظران نیمکره شمالی بیشتر است .

۳٫ نوع برخورد : ۹۹ % از کل شهاب ها از دنباله دار ها و ۱ % باقیمانده از سیارک ها نشأت می گیرند . در گذرهای متوالی یک دنباله دار از مدارش ذرات گرد و غبار پراکنده می شوند و بلافاصله پس از گذر دنباله دار به یکدیگر پیوسته و اجتماع فشرده ای را به وجود می آورند که کپه نامیده می شود ، با گذشت زمان بر اثر برخوردهای طولی و عرضی که در مدار بیضوی دنباله دار صورت می پذیرد توده دراز و کشیده ای از ذرات به وجود می آید که آن را نهر می نامند .

هرگاه در نقطه یا نقاط تقاطع مدار زمین با دنباله دار ، زمین با یک نهر یا کپه برخورد کند ، پدیده ای به نام رگبار شهابی (بارش شهابی ) به وجود می آید ، که در آن شمار شهاب ها به میزان قابل توجهی افزایش می یابد .

در شرایط عادی به طور متوسط در حدود ۶ شهاب در هر ساعت دیده می شود و هر شهاب به میزان ۳۰ ثانیه دوام آورده و ۵ درجه از آسمان را می پیماید حرکت و برخورد شهاب ها عمدتا در ارتفاع ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتری از سطح زمین روی می دهد.

طبقه بندی و جنس شهابسنگ ها

شهابسنگ ها از حیث مواد سازنده به ۳ گروه تقسیم می شوند :

۱٫ شهابسنگ های سنگی ( آسمان سنگ )[۱] : کم تراکم ترین و البته بیشترین تعداد از شهاب سنگ ها را به خود اختصاص می دهند ، به دلیل شباهت زیادشان با سنگ های زمینی به دشواری قابل مطالعه و تشخیص هستند . در ساختمان آن ها ساختارهای کره ای از سیلیکات ها به نام کندرول[۲] به چشم می خورد که در یک زمینه هموار جای دارند . از این سنگ ها با نام کندریت ها[۳] یاد می شود . حدود ۴۲ % از جرم آن ها را اکسیژن ، ۲۰ % سیلیس ( SiO2 ) و ۳۸ % منیزیم و آهن تشکیل می دهد . بیش از ۹۰ % شهابسنگ ها از این نوعند . چگالی آن ها از ۳ تا ۵/۳ گرم بر سانتیمتر مکعب متغیر است .

۲٫ شهاب سنگهای آهنی (آسمان کان )[۴] : این شهابسنگ ها از ۹۱ % آهن و ۹ % نیکل ، کبالت و پاره ای عناصر دیگر تشکیل شده اند . چگالی آن ها ۵/۷ تا ۸ گرم بر سانتیمتر مکعب است . اگر اسیدی مانند اسید نیتریک را بر سطح این شهابسنگ ها بریزیم اشکال بلوری بزرگ به نام اشکال ویدمنستاتن[۵] ظاهر می شوند که از اثر اسید بر آهن زمینی به دست نمی آیند .از طرفی این سنگ ها به واسطه خاصیت مغناطیسی که دارند به راحتی توسط آهنربا یا فلزیاب قابل کشفند ، تنها ۶ % شهابسنگ ها از این نوعند شهاب سنگ های آهنی – سنگی ( آهن سنگ )[۶] : ترکیبی از آهن ، نیکل و سیلیکات ها هستند ، در حدود ۴ % از کل شهابسنگ ها از این نوعند . چگالی متوسط آن ها ۵/۵ تا ۶ گرم بر سانتیمتر مکعب است . در ساختمان آن ها بلورهای الیوین[۷] از جنس مواد معدنی وجود دارد .

چگونگی تشخیص انواع شهابسنگ ها

۱٫ آهنی ها : تشخیص این گونه همانطور که قبلا هم گفته شد بسیار آسان است ، آهنی ها در هنگام کشف معمولا ظاهری قهوه ای رنگ براق دارند که ناشی از گداختن فلز درگرمای ناشی از اصطکاک جسم با جو زمین و هوازدگی طبیعی است . روش کار بدین قرارست : قطعه ای از شهابسنگ را برش داده و سطح بریده شده را صیقل دهید و آن را با اسید بشویید تا اشکال ویژه ویدمنستاتن ظاهر شوند.

۲٫ آهنی – سنگی ها : می توان از روش ترکیبی آهنی ها و سنگی ها استفاده کرد ؛ زیرا این دسته واقعا مخلوطی ۵۰ – ۵۰ از مواد فلزی و سنگی است .

۳٫ سنگی ها : روش معمول برای تشخیص بدین شرح است : نخست برای اطمینان از منشأ فضایی آن ، تکه ای کوچک از آن را برداشته و پودر کنید ، اگر در پودر حاصل مواد فلزی به ویژه نیکل موجود بود می توان گفت که منشأ فضایی دارد ، سپس برشی از آن را برای یافتن نشانه هایی از کندرول ها در زیر میکروسکوپ بررسی کنید . اگر جواب مثبت بود پس یقینا یک شهابسنگ سنگی را یافته اید ؟!

بزرگترین شهابسنگ کشف شده دارای جرمی در حدود ۶۶ تن است و در آفریقای جنوبی کشف شده است ، بزرگترین دهانه برخوردی در زمین دهانه بزرگ بارینجر است که در صحرای آریزونای آمریکا قرار دارد و دارای قطر ۲/۱ کیلومتر و عمق ۱۸۰ متر است .

در فضای بین سیاره ای مقادیر قابل توجهی گرد و غبار وجود دارد ، این گرد و غبار با آهنگ ۸ تن در ثانیه جایگزین می شود ، همچنین روزانه نزدیک به ۳ هزار تن گرد و غبار بر سطح زمین سقوط می کند ؛ درختان در این میان نقش مهمی در پالایش هوای زمین از این ذرات گرد و غبار ایفا می کنند تا سیاره ما زمین همیشه سر سبز و مملو از حیات باقی بماند .
http://www.onlinescience.blogfa.com