اسپینل (لعل)

ویژگیهای زمین شناسی و توصیفی

این که نام اسپینل (لعل) از چه واژه ای اساس گرفته است، معلوم نیست. اما به احتمال از کلمه اسپینا به معنی خار مانند گرفته شده است. اسپینل ها بیشتر به شکل هرمهای دوگانه نوک تیز با بلورهای مشخص (اکتائدر) می باشند و در نقاطی به شکل کاملا نوک تیز می باشند. بسیاری از گروه ها در زیر مجموعه اسپینل ها هستند و لی جزء گوهرها نیستند، حذف شده اند. اسپینل ها گوهرهای قرمز رنگی هستند که همانند یاقوت مورد توجه می باشند. گوهرهایی مانند گاهنیت، گاهنو اسپینل و سیلونیت همواره گوهرهایی هستند که بیشتر از لعل ها مورد توجه می باشند که همگی از گروه اسپینل ها هستند.

تاریخچه

همه یاقوت ها و گوهرهای تاریخی بزرگ و اساسی در گوهر تاجها و مکان گنجها پیدا می شوند که نمونه هایی کوچک از لعل های قرمز هستند. اسامی آنها بیشتر نام مالکان مشهور و نامور است و تاریخ هایی سرشار از خون خواری و جنگ را سپری کرده اند. ویژگیهای مشترک آنها با گوهرهای قرمز همان هایی هستند که برای یاقوت ها آمد. رنگهای دیگر اسپینل ویژگهای مشترک با سایرین دارد و این کانی در گروه گوهرها تا نیمه های قرن بیستم به شکل کامل شناخته نشده بود.

ترمیم لعل ها

برخی وقت ها حفرات و ترکهای لعل به وسیله شیشه و روغن پر می شوند.

لعل در ایران

در بین پژوهشگران ایرانی بر سر نام لعل اختلاف است. گروهی آن را جزء گارنت ها و گروهی جزء اسپینل ها می دانند. اما ویژگی هایی که در کتابهای تاریخی برای لعل بر شمرده شده سبب می شود تا این انگاره تقویت شود که همان لعل اسپینل است.
چنین به نظر می رسد که لعل، در اوائل دوره خلفای بنی عباس یعنی از سده دوم هجری به وسیله ایرانیان شناخته شده بود. در همه کتابهای گوهرشناسی آمده که لعل در دنیای کهن نبوده و سبب زمینلرزه ای که در “ارض ختلان” (مکانی نزدیک سمرقند) رخ داده و کوه “شکنان” از توابع ختلان شکافته کان لعل پدید آمده است. لعل سرخ را سنگی قرمز، شفاف و آبدار دانسته اند که درخشندگی آن بیش از یاقوت است و سختی کمتر از آن دارد. معدن آن را الجواهر بین وخان و شکنان نزدیک بدخشان نام برده و گمان می رود که این مکان نزدیک شکنان امروزی باشد که هنوز هم از آن استفاده می شود.

پراکندگی جهانی

اسپینل ها به صورت مشترک با کرندوم پیدا می شوند معمولاً در رسوبات آلوویال برمه وسریلانکا یافت می شوند.از دیگر مکان های پیدایش آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افغانستان ،تایلند ،استرالیا ،سوئد ،برزیل و آمریکا
http://www.gsi.ir/