در سال ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹، ناسا یک جفت فضاپیما را به سمت مریخ پرتاب کرد. فضاپیمای اول قرار بود به دور سیاره بچرخد و دومی نزدیک یکی از قطب‌ها فرود بیاید؛ اما هردو شکست خوردند. ناسا در اثر ناامیدی تصمیم گرفت یک مریخ‌نورد به‌علاوه‌ی نسخه‌ای پشتیبان برای مأموریت بعدی خود بسازد.
بدین ترتیب، دوقلوهای اسپریت و آپورچونیتی به دنیا آمدند. این مریخ‌نوردها که هرکدام به اندازه‌ی خودرو زمین گلف بودند، گامی رو به جلو در مقایسه با سوجورنر محسوب می‌شدند. بازوی رباتیک اسپریت و آپورچونیتی که پیشرفتی حیاتی در تکامل مریخ‌نوردها به شمار می‌رفت، به آن‌ها امکان داد تا فعالیت‌های علمی به مراتب پیچیده‌تری را انجام دهند. کاوشگران دوقلو از دوربین‌های تقویت‌شده، سه طیف‌سنج و ابزاری بهره می‌بردند که می‌توانست با خردکردن سنگ‌ها، بافت زیر سطح را آشکار کند.
بااین‌حال از همان ابتدا مشکلات مختلف پیش آمد. اسپریت و آپورچونیتی به فاصله چند هفته در سال ۲۰۰۳ پرتاب شدند. اسپریت زودتر به مقصد رسید و در ۱۸امین روز مریخی‌اش روی سطح سیاره، دچار یخ‌زدگی شد و شروع به ارسال پیغام‌های خطا کرد. روزها طول کشید تا کنترل‌کنندگان مأموریت مشکل را که بارگذاری بیش از حد سامانه حافظه فلش بود، برطرف کنند و در تمام این مدت، آپورچونیتی با سرعت زیاد درحال حرکت به سمت مریخ بود. درنهایت مهندسان مشکل را رفع کردند و آپورچونیتی با موفقیت دور از اسپریت در سمت مخالف سیاره فرود آمد.
انتظار می‌رفت مریخ‌نوردها فقط سه ماه زنده بمانند؛ اما آن‌ها سال‌ها دوام آوردند و هردو بسیار بیشتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد، فعالیت علمی مریخی انجام دادند.
اسپریت خیلی زود با شکسته‌شدن یکی از چرخ‌هایش مواجه و مجبور شد برگردد و چرخ شکسته را پشت خود بکشد؛ اما در نزدیکی محل فرودش در دهانه گوسف که میزبان چشم‌انداز کلاسیک گردوغبار، سنگ و تپه‌ی مریخی است، کارهای فراوانی انجام داد. مریخ‌نورد سنگ‌هایی را یافت که به‌نظر می‌آمد مدت‌ها پیش به‌وسیله‌ی آب تغییر کرده بودند و بعدا یک جفت شهابسنگ غنی از آهن را مشاهده کرد.
اسپیریت درنهایت در سال ۲۰۱۰ در یک گودال پر از شن گیر افتاد و خاموش شد. کنترل‌کنندگان مأموریت در مأموریتی به نام «آزادکردن اسپریت» تلاش کردند تا این مریخ‌نورد را از گودال خارج کنند؛ اما نمک‌ها در اطراف دانه‌های شن رسوب و آن‌ها را به‌طور خاص لغزنده کرده بودند. درمقابل، آپورچونیتی به مریخ‌نوردی فناناپذیر تبدیل شد که به‌طور پیوسته سطح سیاره سرخ را کاوش و از مرگ اجتناب می‌کرد.
ابیگل فریمن، دانشمند سیاره‌شناس در آزمایشگاه پیش‌رانت جت می‌گوید: «عکس‌هایی که مریخ‌نورد برای نخستین‌بار ارسال کرد، با تمام تصاویر دیگری که از سطح مریخ دیده بودیم، بسیار تفاوت داشت. به‌جای دشت‌های آتشفشانی واقعا غبارآلود، فقط شن‌های تیره و سنگ بستر بسیار روشن وجود داشت. این چشم‌انداز عمیقا جذاب و الهام‌بخش بود.»
آپورچونیتی در کشفی بسیار مورد انتظار و بزرگ، نخستین شواهد قطعی از آب مایع در گذشته‌ی مریخ را درست در محل فرود خود مشاهده کرد. مریخ‌نورد در ادامه شواهد از آب مایع را در زمان‌های مختلف در گذشته مریخ یافت. فریمن می‌گوید مریخ‌نورد پس از سال‌ها حرکت به دهانه‌ای به نام اندور رسید و به دنیایی کاملاً جدید قدم گذاشت. سنگ‌های اندور صدها میلیون سال قدیمی‌تر از سایر سنگ‌های مطالعه‌شده در مریخ بودند و شواهدی از انواع مختلف مواد شیمیایی آب باستانی را دربرداشتند.
منبع : www.zoomit.ir
دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.