خاک‌نشین‌های وایکینگ در سال ۱۹۷۶ میلادی در مریخ فرود آمدند. آنها از یک سطح خشک که با تخته‌سنگهای صخره‌ای بزرگ ، در میان شن ، ماسه و لجن واقع شده بودند، عکس گرفتند. اینها سنگهای بازالتی بودند. بعضی‌ها حاوی حفره‌های کوچک بودند که از آنها ظاهرا گاز رها شده است. در زمین چنین بازالتهایی از گدازه‌های آتشفشانی پر از گاز کف‌دار ناشی می‌شوند. صخره‌های مریخ نیز احتمالا چنین سرچشمه‌ای داشتند. خاک مریخ شبیه خاک سفت شده بیابانهای زمین است.
تحول سطحی
تحول مریخ به نیمه راه تحول ماه و زمین رسیده است. بعد از شکل‌گیری مریخ ، تجمع دهانه‌های برخوردی سطح آنرا پوشاند. سپس ، به زودی سیاره پوسته ، گوشته و هسته‌اش را متمایز ساخت. نواحی ضخیم‌تر پوسته به ارتفاعات بیشتری صعود کردند. در مرحله دوم نواحی نازک پوسته شکسته و لبه تارسیس مرتفع شد و در سطوح اطراف ترک ایجاد کرد. در خلال این مدت ، جو اولیه مریخ چگالتر و گرمتر از جو کنونیش بود. مقدار زیادی از بخار آب ، گازهای بیرون آمده آتشفشانی را نگه داشت. ممکن است بارش با شیاردار کردن ، سطح را فرسایش داده و سپس به عمق چند کیلومتری نفوذ کرده باشد.
تحول مقایسه‌ای مریخ با سیارات خاکی
حرارتهای داخلی تولید شده توسط زوال رادیواکتیو ، یا باقیمانده از تشکیل سیاره ، فرآیندهای تحولی سیارات زمین‌مانند را جلو می‌برد. مدت عمر این فرآیندها تقریبا متناسب با شعاع سیاره است. بنابراین همانطوری که انتظار داریم، زمین در این سیارات خاکی بیشترین تحول را پیدا کرده است.
مراحل تحولی سیارات خاکی
- تشکیل حرارتهای پوسته و قسمت داخلی
- جامد شدن پوسته و زیاد شدن حفره
- تشکیل آبگیرها و طغیان کردن آنها
- حفره‌دار شدن با شدت کم ، توسط خروج گاز جو
- حرکات پوسته‌ای قاره‌ها و آتشفشانها
با این روش می‌توانیم همه وضعیت‌های تحولی سیارات خاکی را مقایسه و متمایز کنیم. هم عطارد و هم ماه تا انتهای مرحله سوم تحول یافتند. آنها سنگواره‌های ثبت شده تاریخ‌وار گذشته تمام سیارات خاکی را فراهم می‌کنند، بویژه نشان می‌دهند که بمباران سنگین و شدید در ۴ میلیارد سال قبل سطحها را حفره‌دار کرده است. در مریخ بعضی از آن حفره‌ها بهم فشرده شده یا تغییرات زیادی یافته‌اند که هنوز قابل مشاهده‌اند. در زمین و زهره تحولهای بعدی شواهد آن عصر را محو کرده‌اند.
کاوش مریخ
تلسکوپهای واقع در زمین نمی‌توانستند وجود حیات در مریخ را اثبات کنند. حتی رصدخانه‌ای برای مطالعه سیارات و بویژه مریخ ساخته شد. اما باز ماهیت نمودهای سطح مریخ جزء و اسرار باقی ماند. ولی امروزه ، سفینه‌های فضایی در مریخ فرود آمده و اطلاعات زیادی کسب کرده‌اند. در سال ۱۹۷۶ میلادی (۱۳۵۵شمسی) ، سفینه‌های وایکینگ ۱ و ۲ در سطح مریخ نشستند. آنها عکسهای رنگی شگفت‌آوری به زمین فرستادند و همچنین آزمایشهایی در مورد خاک آن بعمل آوردند. به غیر از این دو سفینه ، سفینه‌های زیادی به طرف مریخ روانه شده‌اند و در مدارهایی به دور آن قرار گرفته‌اند. هزاران عکسی که آنها تهیه کرده‌اند، اطلاعات ما را در مورد مریخ بسیار افزایش داده است.
وجود حیات در مریخ
ما امروزه می‌دانیم که هیچ نوع رستنی و حتی اشکال ساده آن مانند خزه و گلسنگ هم در مریخ وجود ندارد. اگر هم حیاتی در آن باشد، به صورت گیاهان بسیار ساده‌ای است که هنوز کشف شده‌اند. به احتمال زیاد اکنون در مریخ هیچگونه حیاتی وجود ندارد ولی ممکن است در گذشته بسیار دور ، وضع دیگری در آن حکمفرما بوده باشد. زمانی در این سیاره ، جریانهای پر آب ، به صورت جویبار و رودخانه وجود داشته است. در حال حاضر ، دانشمندان عقیده دارند که تنها آب موجود در مریخ در نواحی کلاهکهای یخی قطبهای آن است که هیچگاه ذوب نمی‌شوند.
منبع:http://daneshnameh.roshd.ir
دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.