جام جم آنلاین: کاوش های باستان شناسی در پشت سد سلمان فارسی در استان فارس و در گورستان محوطه ای به نام یرج (یرگ) منجر به کشف سنگ های قیمتی از قبیل عقیق، اوپال و یاقوت در قالب دستبند و گردنبند از دوره فراهخامنشی و ساسانی شده است.
اوپال (OPAL) از خانواده عقیق است و در مشرق زمین آن را سمبل وفاداری و امید می‌دانند. “اوپال” که شکسپیر آن را ملکه گوهرها می‌‌داند، از کلمه هندی به معنای “سنگ” مشتق شده و در فرهنگ سانسکریت به معنای “سنگ قیمتی” است،به طلسم خوشبختی معروف است و طیف وسیعی از رنگ‌ها را دارد. نوع زرد و قرمز آتشی آن جزو گرانبهاترین هاست. دیگر رنگ های اوپال سفید، خاکستری، نارنجی، آبی، سبز، خاکستری سیر و سیاه مایل به خاکستری و یا ترکیبی از این رنگ‌هاست.
“علیرضا جعفری‌زند”، سرپرست کاوش های باستان شناسی در پشت سد سلمان فارسی با اعلام این خبر به خبرگزاری میراث فرهنگی گفت: «کاوش در خرفت خانه ها و قبور دوره فراهخامنشی و ساسانی شهر باستانی یرج منجر به کشف بیش از 20 دستبند، گردنبند و گوشواره از این دوره‌های تاریخی شد که در بیشتر آن‌ها از سنگهای قیمتی برای ساخت این اشیاء تزئینی استفاده شده بود.»
عقیق (در رنگ های مختلف)، اوپال، صدف، سنگ شیشه با رنگ های مختلف، عاج و یاقوت بخشی از سنگ های به کار رفته در دستبندها، گردنبندها و گوشواره ها است.
به گفته جعفری زند، کشف این تعداد دستبند و گردنبند و اشیاء زینتی در گورستان های ساسانی و فراهخامنشی تاکنون بی سابقه بوده و عموما نیز این قبیل اشیاء با دستگیری باندهای حفاری قاچاق به‌دست می آمده است.
در اشیای به‌دست آمده، بخش زیادی از دستبندها و گردنبندهایی که با سنگهای عقیق و یاقوت ساخته شده‌اند به دوره فراهخامنشی مربوط می‌شوند و اشیای زینتی ساسانی بیشتر از خمیر شیشه ساخته شده اند.
انگشتر، دستبند، گردنبند، گوشواره، بست های زره، گلدان از جنس مرمر، حلقه هایی از جنس عاج، مهر از جنس صدف دو کفه ای، سرپیکان، پیکرک اسب، دسته های تزئینی گلدان و تکه های چرم بخشی از یافته های باستان شناسان در کاوش گورستان یرج بوده است.
در ساخت برخی گردنبندهای به‌دست آمده علاوه بر سنگ های قیمتی از عاج و سفال نیز استفاده شده است.
کشف یک شی فراهخامنشی از جنس عاج با نقش مشابه هنر هلنیستی از دیگر یافته های هیات باستان شناسی بود که پس از 70 سال دومین نمونه یافته شده در ایران محسوب می شود.
هیات باستان شناسی در حالی این اشیا را در گورستان یافتند که پیش از آمدن آن ها بخش وسیعی از این گورستان توسط حفاران غیر مجاز غارت شده بود.
شهر فراهخامنشی، ساسانی و اسلامی یرج در حالی مورد کاوش های باستان شناسی قرار گرفت که باستان شناسان از وجود چنین شهری بی اطلاع بودند.
بررسی های باستان شناسی به منظور شناسایی محدوده آبگیری سد سلمان فارسی منجر به کشف این شهر ساسانی 370 هکتاری شد و در ادامه نیز دو فصل کاوش های باستان شناسی پرده از رازهای نهان آن برداشت.
باستان شناسان در کاوش های خود موفق به کشف پایه ستون های یک آتشکده ساسانی شدند که در مرکز شهر واقع شده بود و تمامی اماکن و خانه‌های این شهر تاریخی به آن ختم می شده است.
این شهر بزرگ به همراه یافته های باستان شناسی آن که عموما قابل انتقال نیز نیستند به زودی و پس از آبگیری کامل سد سلمان فارسی به همراه روستای یرج غرق می شوند.
سد سلمان فارسی، سدی بتونی و عظیم است که به زودی دشت لار را برای مصارف کشاورزی و آشامیدنی سیراب می کند.
دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.