در مطالعه‌ای تازه، “دیوید کیپینگ” ستاره‌شناس دانشگاه کلمبیا، این احتمالات را بعنوان پرسشی برای تنها بودن بشر در کیهان مورد بررسی قرار داد. با وجود تمام پیشرفت‌های تکنولوژی، ما هنوز شواهدی از وجود حیات فرازمینی نیافته‌ایم؛ چه رسد به یافتن نشانه‌های تمدن پیشرفتهٔ فرازمینی مشابه با حیات هوشمند گونهٔ انسان!
دانشمندان دلایل زیادی را برای این مسئله مطرح کرده‌اند. شاید بیگانگان حضور داشته و سپس از بین رفته‌اند. شاید هم ما آنها را نمی‌بینیم. شاید اصلاً خودشان اینطور می‌خواهند. البته، اغلب این حدسیات بر اساس یک فرضیه خاص مطرح می‌شوند: منطقی است با توجه به میلیاردها سیارۀ مناسب برای زندگی، شاید حیات (و حیات هوشمند) در جایی دیگر از کیهان وجود داشته باشد.
با توجه به این تعداد سیاره (و با توجه به چگونگی پیدایش ما بر روی زمین) پس به طور قطع دیگر اَشکال حیات به شکلی مشابه بر روی گوی‌های سیاره‌ای پدید خواهند آمد، نه؟! خب، شاید هم نه. دست کم ما هیچ دادهٔ واقعی نداریم که بدانیم کدام درست است. تنها مدرک محکمی که از حیات در کیهان داریم، در واقع سیارهٔ خودمان است.
“کیپینگ” در مقالهٔ خود نوشت: «با اینکه هیچ دادهٔ مشاهداتی از حیات فرازمینی نداریم، ما محدودیت‌های بیشتری برای حیات در زمین داریم. تا وقتی این وضعیت تغییر کند، بررسی‌های مربوط به حیات در دیگر نقاط کیهان متاسفانه باید به شدت بر روی داده‌های موجود تکیه کند.»
“کیپینگ” در فعالیت تازهٔ خود، با استفاده از روشی آماری به نام استنباط بیزی احتمال پیدایش حیات و هوش بر روی زمین را بررسی کرد. به طور ساده، این روش آماری از احتمالات در اطلاعات گذشته استفاده می‌کند که مزیت بزرگی نسبت به مقایسهٔ مجموعه‌ای از ارقام مشخص دارد. این اولین‌باری نیست که محققان از این روش برای محاسبهٔ احتمال پیدایش حیات بر روی سیارات دیگری مثل زمین استفاده می‌کنند، اما کبپبنگ تغییراتی در این فرمول ایجاد کرد.
کیپینگ در پژوهش خود محاسباتی بر این اساس انجام داد: با اینکه تصور می‌شود حیات در بازهٔ زمانی سیاره‌ای به سرعت بر روی زمین ظهور کرد، حیات هوشمند بتازگی در زمین شکل گرفته؛ چیزی حدود چهار میلیارد سال بعد (از پیدایش حیات اولیه). با در نظر گرفتن این مسئله (و استفاده از فرمول‌های پیچیده) کیپینگ تعدادی از احتمالات فرگشت حیات برروی زمین را مورد بررسی قرار داد:
– حیات محتمل است و اغلب به هوشمندی می‌رسد.
– حیات محتمل است اما به ندرت به هوشمندی می‌رسد.
– حیات نادر است اما به طور معمول به هوشمندی می‌رسد.
– حیات نادر است و به ندرت به هوشمندی می‌رسد.
کیپینگ با بررسی تمام این احتمالات اذعان دارد احتمال پیدایش سریع حیات بر روی زمین زیاد است. کیپینگ اشاره دارد اگر شما شواهد اولیهٔ آغاز حیات بر روی زمین را قبول داشته باشید، احتمالات افزایش خواهند یافت: «بر این اساس، می‌توانیم نتیجه بگیریم حتی مطمئن‌ترین زمان برای پیدایش حیات، سناریویی که در آن بی‌جان‌زایی(abiogenesis) به سرعت به وقوع می‌پیوندد، ۳ برابر محتمل‌تر از پیدایش تدریجی است. اگر شواهد مبهم‌تر پیدایش حیات در زمانی قبل‌تر، ثابت شوند احتمال ۹ برابر افزایش می‌یابد و نشان از تمایلی قوی به مدلی دارد که در آن اگر زمان به قبل بازگردد، حیات به شکلی ثابت و به سرعت بر روی زمین ظهور خواهد کرد.»
اگر حرف “کیپینگ” درست باشد، شرایط زمین برای پیدایش حیات مناسب بوده و این اتفاق هم افتاد؛ اما این بدان معنا نیست که تضمینی بر وجود حیات هوشمند بوده است. “کیپینگ” اضافه کرد: «احتمال اینکه هوشمندی بسیار نادر بوده و زمین بسیار خوش شانس بوده است، بر قوت خود باقی است. به طور کلی، ما تمایلی ضعیف یافتیم؛ با نظر بر پیدایش دیرهنگام ما، احتمال ۳:۲ وجود دارد که هوشمندی به ندرت ظهور پیدا کند.»
در حالی که ممکن است احتمالات بر خلاف فرگشت حیات هوشمند بر روی زمین باشند، همانطور که محققان می‌گویند، چندان به دور از شانس پنجاه-پنجاه نیست و از سویی تمام این صحبت‌ها به کلی فرضیه هستند. آیا می‌توانیم این احتمالات را برای جستجوی حیات فرازمینی نیز بکار بریم؟ بله و خیر؛ به گفتهٔ کیپینگ و با تاکید بر اینکه “بررسی به طور کامل مربوط به زمین می‌شود و بی‌جان‌زایی را فرایندی تصادفی می‌بیند که در رویدادها و شرایطی مختص زمین اتفاق افتاده است”. در نتیجه، اگر سیارهٔ دیگری شرایط فرگشتی و سیاره‌ای یکسانی با زمین داشت، آن‌وقت شاید بتوانیم به راز حیات آن سیارهٔ عجیب و مشابه پی ببریم. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ PNAS منتشر شده است.
ترجمه: رضا کاظمی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencealert.com
دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.