شهابها و شهابسنگها قطعات و تکههای ماده کیهانی هستند که از فضای دور دست وارد جو زمین میشوند. شهابها معمولا از یک دانه ریگ کوچکترند. آنها در جو بطور کامل میسوزند و در مسیر حرکت خود دنبالهای با درخشندگی ضعیف بر جای میگذارند. شهابها را زمانی ستارگان ثاقب می نامیدند. البته آنها ستاره نیستند بلکه اغلب قطعات کوچکی هستند که از سر یک ستاره دنباله دار جدا شدهاند.
میلیونها شهاب هر روزه وارد جو زمین میشوند، ولی اکثرا بسیار کم نورند و دیده نمیشوند. شهابها گاهی به صورت رگبار یا طوفان در میآیند و نمایش درخشانی در فضا بوجود میآورند. یکی از رگبارهای مشهور شهابها “اسدیها” است. این رگبار در هر ۳۳ سال یک بار روی میدهد. رگبار اسدیها نام خود را از صورت فلکی مذکور گرفته است. آخرین نمایش رگبار جالب توجه در سال ۱۹۶۶ واقع شد.
جنس و اندازه شهاب سنگها
شهابسنگها قطعات سنگ و آهن هستند که از سیارکها جدا میشوند. خیلی به ندرت اتفاق میافتد که یک سیارک کوچک با زمین برخورد کند و حفره شهاب سنگی بزرگی بر روی زمین ایجاد کند. مشهورترین این نوع حفرههای بزرگ در آریزونا قرار دارد که سقوط یک سیارک کوچک ، حدود ۲۵۰۰۰ سال قبل ، آن را بوجود آورده است. شهابسنگ جالب دیگری در سال ۱۹۰۸ در سیبری سقوط کرد، ولی این شهابسنگ شیئی بسیار مرموز بود و هیچ حفره قابل روئیتی از خود بجای نگذاشت.
شهابسنگ کوچک با وزنهای چند کیلوگرم (یا چند پوند) تقریبا همه روز بر زمین سقوط میکنند. اکثر آنها که دیده نمیشوند در اقیانوسها یا صحراها فرو میافتند. کاشفان قطب ، صدها شهابسنگ قدیمی را یافتند که در لایههای یخی مناطق قطبی حفظ شده بودند. علی رغم وزن و سرعت سقوط شهاب سنگها هیچ موردی که باعث مرگ شده باشند ثبت نشده است. با وجود این در سال ۱۹۵۴ در آلابامای آمریکا یک شهاب سنگ به بازوی زنی اصابت کرد. احتمال مواجهه با شهاب سنگ از نزدیک برای انسان بسیار کم است.
شهاب سنگهای برخوردی با زمین
بر طبق برآوردههای اخیر ، هر روز ۱۰،۰۰۰ تن شهاب سنگ به زمین میرسد. بیشتر این جرمها فوق العاده ریزند، بطوری که جو زمین به هنگام عبورشان هیچ گونه تأثیر خاصی بر آنها نمیگذارند. این ذرات احتمالاً دست نخورده به زمین میرسند. حداکثر بعد آنها یک صدم سانتیمتر است. با ماهواره های مخصوص میتوان این ذرات را ، به هنگام عبور از فضا ، جمع آوری کرد. این ذرات کوچک و تقریباً غیر قابل ادراک را شهاب سنگهای کوچک یا شهابسنگهای ریز مینامند.
پس از آنها به شهاب سنگهایی بر میخوریم که حداکثر بعد آنها یک سانتیمتر است. ذراتی که هنگام عبور از جو زمین ، روشنایی ایجاد میکنند، از همین نوع شهاب سنگها هستند.
شهاب سنگهای بزرگتر به ندرت وارد جو زمین میشوند، اما در صورت ورود به جو زمین ، خطوط نورانیتری تولید میکنند. همین طور که اثرهای نوری چشمگیرتر میشوند، اثرهای صوتی نیز رفته رفته به وقوع میپیوندد. شهاب سنگهای به وزن ۴٫۵ کیلوگرم یا بیشتر در ضمن عبور از جو ، کاملاً از هم نمیپاشند و قطعههای کوجک ولی قابل شناخت آنها به سطح زمین میرسند، اثرهای نوری و صوتی این قبیل شهاب سنگها از تولید ترس خفیف همراه با از جا پریدن تا وحشت شدید متفاوتند.
گذار شهاب سنگهای بزرگ در زیر خط پرواز آنها ممکن است یک آتشگوی فرا درخشان و موجهای ضربهای شدید بوجود آورد. دیده شده است که شهاب سنگهای پرنده سریع السیر ، چون تبر شاخههای درختان را قطع میکنند. شهاب سنگها ، سطحهای سختی چون پشت بامها را بدون ایجاد ترک بوضوح سوراخ کردهاند و از لایههای یخ استخرها و دریاها و سقفهای فلزی اتومبیل گذشتهاند.
خطر برخورد شهاب سنگها با کره زمین
اقداماتی که برای پیش بینی اینگونه حوادث خطرناک صورت گرفته است شامل مطالعه اجرام آسمانی توسط ستاره شناسان ، بکار گیری تلسکوپهای بزرگ ، ساختن موج یابها در سطوح بلند و پهناور است و ناسا برای کل این طرحها هزینهای معادل یک میلیون دلار تخمین زده است. هدف آنها شناسایی مدارهایی است که هنوز در سطوح کره زمین ناشناخته هستند، این عمل آنها را قادر به تشخیص وضعیت پیشرفت در طی سالها و پیش بینی حوادث خطرناک و بلاهای آسمانی میکند. این اطلاعات و پیشرفتها از مأموریتهایی چون مأموریت سفینه فضایی شماره ۲ کلمنتین بدست میآید و به حامیان کره زمین این فرصت را میدهد که با استفاده از موشک ، از نابودی ناگهانی کره زمین جلوگیری نماید.
http://danesh.roshd.ir
دیدگاهها بسته شدهاند.