دهانه شهاب سنگ

هواپیماهایی که بر فراز آسمان ایالت آریزونا پرواز می کنند حفره ای عمیق را می بینند که یادگار به جای مانده از هزاران سال قبل است احتمالا برایتان جالب است که بدانید این دهانه را شهاب سنگ ایجاد کرده است! تحقیقات زیادی انجام شد تا ثابت شود که این دهانه در نتیجه برخورد شهاب سنگ با زمین به وجود آمده است. در ادامه الی گشت را همراهی کنید تا از ماجرای جالب این دهانه شهاب سنگ بیشتر بدانید.

دره ستارگان کجاست؟ چگونه به آنجا برویم؟

حدود ۵۰ هزار سال قبل یک تکه سنگ از میان اجرام آسمانی جدا شد و به سرعت به سمت زمین آمد. این سنگ از نیکل و آهن تشکیل شده بود و حدود ۵۰ متر عرض و ۳۰۰ هزار تن وزن داشت. شهاب سنگ در هر ثانیه ۱۲٫۸ کیلومتر را طی می کرد و به سرعت به زمین نزدیک و نزدیک تر می شود. به محض رسیدن به جو زمین تبدیل به یک توپ آتشین شد و مانند گلوله ای ملتهب بر فراز آسمان آمریکای شمالی به سمت سطح زمین می آمد. وقتی این شهاب سنگ به دشت های آریزونا برخورد کرد با انرژی ای برابر ۱۰ مگاتن منفجر شد. حتما می پرسید ۱۰ مگاتن یعنی چقدر؟ این انرژی معادل ۱۵۰ برابر بمب اتمی است که در هیروشیما منفجر شد. شدت برخورد آنقدر زیاد بود که شهاب سنگ را ذوب کرد و میلیون ها تن سنگ آهک و سنگ ماسه چنان منفجر شدند که از هر طرف تا کیلومترها سطح زمین را پوشاندند. بعد از این که گردوخاک های ناشی از این انفجار هولناک فروکش کرد چیزی که باقی ماند دهانه ای بود که بیش از یک کیلومتر عرض و حدود ۲۱ متر عمق داشت. این برخورد در زمان آخرین عصر یخ اتفاق افتاد، در آن زمان ناحیه آریزونا خنک تر و مرطوب تر از الان بود. آریزونا در آن زمان دشتی از علفزار بود و در جای جای آن جنگل های انبوهی وجود داشت که در آن ها ماموت های پشمالو و «تنبل زمینی» های غول پیکر زندگی می کردند. انرژی این برخورد تا حدی بود که حتی در جنگل های کیلومترها آنطرف تر هم احساس شد و باعث شد که ماموت ها در سراسر دشت پراکنده شوند و حیواناتی که در نزدیکی این برخورد بودند کشته شوند و یا شدیدا آسیب ببینند.
برخورد شهاب سنگ با زمین

سال ها گذشت و گذشت و همینطور که ناحیه در حال بهبود چشم اندازهایش بود دریاچه ای در زیر این دهانه شکل گرفت. وقتی که عصر یخ به پایان رسید آب و هوا تغییر کرد و خشکی هوا از فرسایش بیشتر این دهانه جلوگیری کرد شاید اگر این اتفاق نمی افتاد عمق این دهانه در اثر فرسایش بیشتر و بیشتر می شد و در نهایت مثل بسیاری از دهانه های دیگر از بین می رفت. اسم این دهانه به افتخار «دانیال برینگر» کسی که اولین بار اعلام کرد که این دهانه در اثر برخورد شهاب سنگ به وجود آمده برینگر گذاشته شد البته گاهی هم فقط به آن دهانه شهاب سنگ می گویند. این دهانه تقریبا در ۶۹ کیلومتری شرق شهر «فلگستف» در نزدیکی شهر «وینسلو» در جنوب بیابان آریزونا قرار دارد. این بزرگ ترین دهانه شهاب سنگی است که تا به حال در آمریکا کشف شده و یکی از بهترین نمونه های آن در دنیاست. امروز این دهانه حدود ۱۲۰۰ متر قطر و حدود ۱۷۰ متر عمق دارد و دور آن ۴۵ متر بالاتر از دشت های اطراف است. درباره اینکه این دهانه چگونه به وجود آمده سال ها بحث شده و تحقیقات زیادی انجام گرفته است. در ابتدا دانشمندان اعتقاد داشتند که همه این دهانه ها به آهستگی و در طول هزاران و حتی میلیون ها سال شکل گرفته اند و بر این باور بودند که شکل گیری این دهانه در اثر یک فاجعه لحظه ای نبوده است.
دهانه باورنکردنی شهاب سنگ

برینگر، مهندس معدن و تاجر یکی از اولین کسانی بود که ادعا کرد این دهانه در نتیجه برخورد ایجاد شده است و با بسیاری از برجسته ترین دانشمندان آن زمان مخالفت کرد. او برای اثبات ادعای خود گفت در نتیجه این برخورد یک هسته نیکلی آهنی که وزنی بیش از ۱۰ میلیون تن دارد در زیر زمین این دهانه وجود دارد و با جمع کردن ۲۰۰ هزار دلار شروع به کندو کاو این ناحیه کرد اما بعد از اینکه در زیر این زمین چیزی به جز آب پیدا نشد کندوکاو زمین متوقف شد. برینگر تقریبا همه ثروت خود به همراه صدها هزار دلاری که برای این سرمایه گذاری به او داده شده بود را از دست داد. او که بر اثر این شکست به شدت ناراحت بود سرانجام در سال ۱۹۲۹ در اثر سکته قلبی درگذشت. سال ها گذشت تا اینکه در سال ۱۹۶۰ با تحقیقاتی که شخص به اسم «شومیکر» انجام داد فرضیه برینگر اثبات شد. این کشف مهم به خاطر وجود مواد معدنی ای مثل Coesite و Stishovite بدست آمد، موادی که شکل های نادری از سیلیکون هستند و فقط در جاهایی پیدا می شوند که به خاطر فشار زیاد و فوری به شدت شوکه شده باشد. این مواد در اثر فعالیت های آتشفشانی به وجود نمی آیند و تنها دلیل به وجود آمدن آن ها برخورد چیزی مثل شهاب سنگ است.

کشف شومیکر اولین اثبات قطعی برخورد اجرام فرازمینی بر روی سطح زمین بود و از آن زمان تا به حال چندین دهانه برخورد دیگر در سراسر دنیا شناسایی شده است. با این وجود این دهانه شهاب سنگی به خاطر اندازه، سن کم و نبود پوشش گیاهی بر روی آن از بهترین دهانه های شهاب سنگ دنیاست. این دهانه شهاب سنگی امروز به جاذبه محبوب گردشگری تبدیل شده و در قسمت شمالی آن یک مرکز برای تماشا وجود دارد که از بخش های مختلفی مثل نمایشگاه های تعاملی، نمایشگاه شهاب سنگ ها و سیارات، فضا، منظومه شمسی و ستاره های دنباله دار تشکیل شده است. اگر علاقه به نجوم، ستاره ها و سیارات داشته بشید مطمئنا از بازدید این دهانه به شدت خوشتان می آید. در این مرکز حتی می توانید شهاب سنگی واقعی به وزن ۶۳۷ کیلوگرم که در همین ناحیه پیدا شده را ببنید.
https://www.eligasht.com