ترکیب شیمیایی شهابسنگها

ترکیب شهاب سنگ ها
شهاب سنگها اطلاعات زیادی از ابتدای پیدایش منظومه شمسی به ما میدهند. با مطالعه آنها تا حدی میتوان به ترکیب شیمیایی سیارات خاکی پی برد. آنها در اندازه هایی از ریزترین ذرات غبار تا شهاب هایی که چندین کیلومتر قطر دارند، یافت میشوند. تخمین میزنیم که سالانه بین ۳۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ تن از این مواد به زمین فرو میریزد که بخش عمده ای از آن بصورت شهاب بوده و در جو به دلیل سرعت بالا و در نهایت اصطکاک با جو میسوزند و تنها درصد کمی که اندازه بزرگتری دارند نسوخته و به سطح زمین برخورد کرده و جویندگان زیادی را به دنبال خود در سراسر کره زمین میکشند تا شاید یافت شوند.
شهاب ها اساسا از یک آلیاژ آهن – نیکل و یک فاز سیلیکاتی که بیشتر اولیوین یا پیروکسن و کانی سولفید آهن و یا مخلوطی از اینها ساخته شده اند. تا کنون شهابی که ترکیب شمیایی مشابهی با سنگهای رسوبی یا دگرگونی باشد یافت نشده است.

سیدرولیتها

سیدرولیتها یا شهاب (شخانه) های آهنی – سیلیکاتی با ترکیبی حدود ۵۰ – ۵۰ به دو گروه با ترکیب شیمیایی و کانیایی متفاوت به نامهای پالاسیت (Pallasites) و مزوسیدریت (Mesosiderites) تقسیم شده اند. پالاسیت ها از زمینه ای غالب از آهن و نیکل تشکیل شده اند. در این زمینه غالب بلورهای با شکل منتظم الیوین وجود دارد. در مزوسیدریتها فاز سیلیکاتی بیشتر فلدسپات پلاژیوکلاز و پیروکسن میباشد

تکتیت (Tektites) هم بیشتر از یک شیشه غنی از سیلیس و با فراوانی ۷۵ درصد Sio2 که شبیه ابسیدین میباشد، تشکیل شده است. البته این ابسیدین با ابسیدین زمینی متفاوت میباشد.

ابسیدین به سنگی گفته میشود که ترکیب شیمیایی سیلیسی دارد و در ترکیب آن هیچ بلوری فرصت تشکیل نیافته است. چون سرعت سرد شدن ماگما خیلی سریع بوده و هسته بلور فرصت رشد نداشته اند.

ابسیدین زمینی

آئرولیت ها
سومین نوع شهاب سنگها که آئرولیت ها هستند و ترکیب آنها سیلیکاته میباشد و به شهاب سنگهای سنگی شناخته میشوند. دسته بندی این شاخه بر اساس بافت سنگ تعیین میشه و شامل کندریت ها Chondrites و غیرکندریت ها Achondrites است. دسته اول بخاطر کندریول یا کندری نام گذاری شده که اجسامی گرد و کوچک با متوسط قطر یک میلیمتر و بیشتر از اولیوین یا پیروکسن تشکیل شده است. گفتنی است این بافت در سنگهای زمینی دیده نشده و شاخص مناسبی برای شناسایی شهاب سنگهای سنگی است. (

غیرکندریت ها بخاطر نداشتن کندریول در بافت سنگ دسته بندی شده اند. بافت این نوع شهاب سنگ متبلورتر از نوع دیگر است. بسیاری از غیرکندریت ها بافت و ترکیب مشابهی با سنگهای آذرین زمینی دارند و احتمالا از یک ماگمای سیلیکاتی متبلور و تشکیل شده اند.

یک نکته مهم : برای شناسایی بافت سنگها باید از اونها مقطع نازک تهیه شده و زیر میکروسکوپ قرار میدهیم و در دو نور طبیعی و پلاریزه، آنها را مطالعه میکنیم. ضخامت سنگ انقدر کم باید بشه که نور از اون عبور کند. کانیهای مختلف رفتارهای نوری متفاوتی در نور طبیعی و پلاریزه دارند.

بافت سنگ هم اشاره به اندازه، شکل و ارتباط بین کانی های تشکیل دهنده سنگ داره. یعنی برای شناسایی سنگهای مختلف علاوه بر شناسایی نوع کانی (ترکیب شیمیایی) باید بافت آن را نیز تشخیص داد.

کندریت های کربن دار

گروهی دیگر از کندریتها وجود دارد که به نام کندریت های کربن دار شناخته میشوند. زیرا اکثرا از سیلیکات آبدار آهن و منیزیم (کانی معادل سرپانتین یا کلریت) تشکیل شده و تا ۱۰% وزنی دارای ترکیبات کمپلکس آلی میباشند.
اما در مورد منشا این مواد آلی باید بگم که پس از حدود ۱۰۰ سال بحث در این مورد، سرانجام دانشمندی بنام مورچیسون در سال ۱۹۶۹ میلادی شهاب سنگی رو در استرالیا یافت که کندریت کربن دار بود و سپس وی منشا این مواد آلی رو فعالیتهای غیربیولوژیک اعلام کرد.

شهاب سنگ کندریتی از گونه مورچیسون

این ترکیبات آلی شامل : هیدروکربنهای آلیفاتیک و آروماتیک و اسیدهای کربوکسیلیک، اسیدهای آمینهمیباشد. این ترکیبات از سنتز (تولید) گرمایی مولکولهای ساده آلی بدست می آیند و در نتیجه منشا غیر زیستی در این نوع شهاب ها رو تایید میکنند. در مورد اسیدآمینه موجود هم بسیاری از آنها در پروتئینهای طبیعی دیده نشده و باز هم دلیلی بر غیربیولوزیکی این مواد است.
http://geomessage.blogfa.com