در پانزدهم فوریه امسال، شهاب سنگی بزرگ با سیاره زمین برخورد کرد، این سنگ بر فراز شهر چلیابینسک (Chelyabinsk) روسیه با انرژی همانند سلاح های اتمی متلاشی شد. جمعه گذشته ناسا گزارش جدیدی را منتشر کرد که در آن با استفاده از ویدئوها و شاهدان، دید و رویکردهای جدیدی از این حادثه و ماهیت شی ناشی از آن را کسب کرده است.
حادثه چلیابینسک فقط یک شهاب سنگ محض نبوده است. این برخورد نزدیک ترین تماس با زمین از زمان برخورد تونگوسکا (Tunguska) در سال 1908 در بخش وسیعی از سیبری بوده است. فوریه گذشته یک سنگ آسمانی روشن تر از خورشید به سرعت در سراسر آسمان صبح به حرکت درآمد و توسط هزاران نفر دیده شد و توسط دوربین های آن منطقه ثبت شد و توسط ابزار علمی سراسر جهان نیز شنیده شد.
انرژی 500 کیلوتنی ناشی از انفجار این سنگ 40 برابر قدرت انفجاری بمباران اتمی هیروشیما بوده است. این انفجار منجر به شکستن پنجره ها و آسیب دیدن ساختمان ها شد. و در کل 1491 نفر از جمله 311 کودک در این رویداد مصدوم شدند، 70 مورد نابینایی گزارش شد و این سنگ آسمانی با انفجار خود موجب پخش اشعه ماورای بنفش بسیاری شد به طوری که بسیاری از انسان های این منطقه از آفتاب سوختگی در عذاب بودند.
مدت زمان کوتاهی پس از این حادثه، تیمی به رهبری الگا پاپوا از انستیتوی ژئوسفر آکادمی علوم روسیه و یک متخصص شهاب‌شناسی با نام پیتر جنیسکنز از مرکز تحقیقات ایمز (Ames) ناسا و موسسه SET، متشکل از 59 محقق از نه کشور جهان جهت تلاش برای مرتب سازی نتایج این رویداد و دلایل آن تشکیل شد.
جنیسکنز می گوید: ” هدف ما درک تمامی شرایطی است که منجر به ایجاد این موج ضربه‌ای شد. بر اساس اطلاعات زیرصوتی، روشنایی این سنگ آسمانی و وسعت منطقه شیشه ای آسیب دیده، ما یقین داریم که این حادثه 100 برابر بزرگ تر از سقوط شهاب سنگ ساتر در سال 2008 در کالیفرنیا بوده است.”
این تیم با بازدید بیش از 50 روستا و صحبت با شاهدان، ده ویدئوی برتر را انتخاب کرد و اندازه گیری های محلی را از زوایای پرواز این شهاب سنگ انجام داد. بر اساس این اطلاعات، آن ها مسیر شهاب سنگ را با تطابق آن با ستاره های قابل مشاهده در ویدئوها محاسبه کردند.
بر اساس این محاسبات و دیگر داده ها، این گروه نقشه ای را ایجاد کردند که خسارات ناشی از این انفجار را در 90 کیلومتری مسیر آن نشان می دهد. بنابر گزارش ها، این شهاب سنگ با سرعتی بیش از 19 کیلومتر/ثانیه وارد جو زمین شد. از آنجایی که این سنگ آسمانی در ارتفاع 30 کیلومتری منفجر شد، درخشان تر از خورشید بوده و انرژی ناشی از عبور و انفجار آن در ارتفاع های مختلف توزیع شده است که درنهایت منجر به وارد آمدن آسیب هایی به زمین شد.
این شهاب سنگ از منطقه ای از Aleksandrovka به Deputatskiy و Timiryazevsky در دریاچه Chebarkul با ایجاد حفره ای 7 متری در یخ سقوط کرد. این اصابت توسط دوربین امنیتی ضبط شد و برای اولین بار بود که سقوط یک شهاب سنگ به صورت مستقیم ضبط می شد. این ویدئو به دانشمندان اجازه داد تا بتوانند سرعت این اصابت به زمین را که 225 متر/ثانیه بوده است، محاسبه نمایند.
محققان دانشگاه فدرال اورال به سرپرستی پروفسور Viktor Grokhovsk موفق به یافتن اطلاعات و نتایج باقی مانده شدند و درنهایت با کمک غواصان حرفه ای شهاب سنگ 650 کیلوگرمی ترمیم شد.
بر اساس شواهد، این گروه برآورد کرده که شهاب سنگ چلیابینسک 20 متر بوده و در هنگام رسیدن به زمین دارای وزنی 4000 تا 6000 کیلوگرمی بوده است هر چند این مقدار تنها 0.03 تا 0.05 درصد از جرم اولیه آن را تشکیل می دهد. در کل 76 درصد از این شهاب سنگ تبخیر شده و یا به گرد و غبار تبدیل شد. هنگامی که این سنگ منفجر شد، به اندازه ای گرم شد که به رنگ نارنجی درآمد.
پاپوا می گوید: ” دلیل نجات اندکی از این شهاب سنگ در این است که اشعه تا اندازه ای شدید بود که به تبخیر آن کمک کرد.”
نکته عجیب در مورد تکه های این شهاب سنگ در این است که در هنگام اصابت به زمین در بخش های دور از هم قرار نگرفتند. در تحلیل هایی گروه تحقیقاتی کشف کردند که تکه های این سنگ شامل یک لایه از دانه های کوچک آهن در هر لبه با نام رگه‌های ضربه‌ای می باشد که در مواد شیشه ای سرد شده رسوب کرده اند.
درک سیرز از محققان ناسا می گوید: ” زمانی که یکی از این شهاب‌سنگ‌ها را در آزمایشگاه تحت فشار قرار دادیم، در امتداد رگه‌های ضربه‌ای خود خرد شد.”
این رگه ها هنگامی که شهاب سنگ قربانی اثرات سیارکی شده بود که احتمالا 4.4 میلیارد سال پیش بوده است، ایجاد شدند.
مایک زولنسکی متخصص شیمی شهاب سنگی از مرکز فضایی جانسون ناسا در هوستون می گوید: ” اثرات موجود در بدنه والد موجب شکستن سنگ و تحت فشار قرار دادن فلز مذاب و سولفیدهای فلزی از طریق ترک ها شد. موردهایی وجود دارند که حرارت موجب افزایش استحکام مکانیکی یک شهاب سنگ می شوند ولی چلیابینسک توسط آن ها ضعیف شده است.”
از داده های جمع آوری شده، جنیسکینز توانست مدار شهاب سنگ چلیابینسک را محاسبه کرده و می گوید احتمالا این شهاب سنگ از خانواده سیارک های فلورا در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری به زمین آمده است. به عقیده او چلیابینسک بخشی از توده سنگ بزرگ تر سیارکی که 1.2 میلیون سال پیش شکسته شده بود، است. گزارش های این تیم تحقیقاتی در نشریه Science منتشر شده است.
منبع : gizmag
دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.