جهان هستی با وسعت بیکرانش همیشه باعث شگفتی بشر شده است. جالب اینکه هرچه دانش بشر در این باره افزایش مییابد، بیشتر از حقایق هستی و بیکرانگی کهکشانها و… شگفتزده میشود. اما همچنان، در این زمینه، حقایق بسیاری بر او پوشیده میماند. اگر شبها در کویر به آسمان نگاه کنیم، تعداد بیشمار ستارهها و اجرام آسمانی، چشم را خیره میکند و آسمان، همچنان پر راز و رمز و در همان حال بسیار زیبا میماند.
در این زمینه حقایق و اطلاعاتی هست که در عین جذاببودن شاید هرکدام از ما برخی از آنها و یا حتی بسیاری از آنها را ندانیم یا فراموش کرده باشیم. در اینجا تعدادی از این موارد را مرور میکنیم:
جهان جزیرهای
دانشمند و فیلسوف مشهور قرن هجدهم میلادی، ایمانوئل کانت، از نخستین کسانی است که نظریهی تعدد کهکشانها را ارائه کردهاند. براساس نظریهی کانت، کهکشان ما، یعنی کهکشان راه شیری، تنها کهکشان جهان هستی نیست. او نخستین کسی است که اصطلاح «جهان جزیرهای» را برای توصیف دیگر کهکشانها ابداع کرد و بهکار برد.
۱۰۰ میلیارد
براساس تازهترین برآوردهای دانشمندان، در جهان هستی، حدود ۱۰۰ میلیارد کهکشان وجود دارد.
نام شاعرانه
ظاهراً اصطلاح «کهکشان راه شیری» نخستین بار در قرن چهاردهم، در اشعار «جفری چاسر»، شاعر، نویسنده، فیلسوف و سیاستمدار انگلیسی، بهکار رفته که در آن شاعر، این کهکشان را به راهی آسمانی تشبیه کرده است.
دور میشوند
بهخاطر گسترشیافتن جهان هستی، کهکشانها بهتدریج، از یکدیگر و از کهکشان ما دور و دورتر میشوند. جالبتر اینکه کهکشانهای دورتر، در مقایسه با آنها که نزدیکترند، با سرعت بیشتری از کهکشان ما فاصله میگیرند و دور میشوند.
شکل کهکشانها
بعضی از کهکشانهای دور از ما، بیضیشکلاند و برخی دیگر صفحهایاند و مانند کهکشان ما بالها یا بازوهایی دارند.
بزرگ و کوچک
کهکشانها علاوه بر اینکه شکلهایشان نامنظم است، کوچک و بزرگ هم دارند. بعضی از آنها چندصد یا چند هزار ستاره دارند و برخی دیگر صدها میلیارد ستاره.
مهاجرت ستارهها
در بسیاری از موارد مشاهده شده که کهکشانهای کوچک، گرد کهکشانهای بزرگ جمع میشوند و حتی گاهی این کهکشانها بعضی از ستارههای خود را از دست میدهند. این ستارهها از کهکشانهای کوچک به کهکشانهای با جاذبهی بیشتر، منتقل میشوند.
سیاهچالهها
ما نمیتوانیم سیاهچالههای هولناک مرکز کهکشان راه شیری را ببینیم، اما اگر در موقعیتی بتوانیم سیارهی «قوس» را نگاه کنیم، در واقع نگاه ما در همان جهت سیاهچالهها است.
دارایی نادیدنی
بیشتر کهکشانها دارای سیاه چالههایی هستند که معمولاً در مرکز کهکشان قرار گرفتهاند. البته دو کهکشان از کهکشانهای نزدیک ما، یعنی «سحابی ماژلان بزرگ» و «سحابی ماژلان کوچک» سیاه چاله ندارند یا شاید هم هنوز سیاهچالههای آنها کشف نشده است.
سرختر شدن نور ستارهها
در همهی کهکشانها غبارهایی هست که ستارهها آن را تولید میکنند. این غبارها سرخی نور ستارهها را هنگام دیدن آنها، نسبت به واقعیت رنگ نور ستارهها، افزایش میدهند. این مسئله کار دانشمندان را هنگام مطالعهی وضعیت ستارهها سخت میکند.
غبار متحرک
غباری که ستارهها تولید میکنند، میتواند تغییر مکان دهد. این اتفاقی است که واقعاً رخ میدهد. کهکشانها غبار و بادهای کهکشانی و گازها را با سرعت چند کیلومتر در ثانیه، از خود به سمت فاصلهی میان کهکشانها میرانند.
بادها
بادهای کهکشانی در نتیجهی فشار وارد شده از سوی ستارهها بر گازها و غبارها تولید میشود. سرعت این بادها گاه به چندین کیلومتر در ثانیه میرسد.
سرعت کهکشانها
کهکشانها با سرعتی بیش از سرعت مورد انتظار براساس جاذبهی ستارههایشان میگردند. دانشمندان به این نتیجه رسیدند که جاذبهی اضافیای وجود دارد که از سیاهچالهها نشأت میگیرد و به دلیل نادیدنیبودن سیاهچالهها قابل ملاحظه نبوده است. بهعنوان مثال، کهکشان راه شیری با سرعتی حدود ۲۵۰ کیلومتر در ثانیه میگردد و یک دور کامل خود را در ۲۰۰ میلیون سال به پایان میبرد.
دیدگاهها بسته شدهاند.